ROND DE PUT, ANTWERPSE AVANT-GARDE TEN NOORDEN VAN HET ZUID
CC Ekeren
From 13/10/2012 to 14/10/2012
Met acties & interventies van Vaast Colson, Nico Dockx, F.L.U.T., Carina Gosselé, Gerard Herman, Peter Lemmens, Michèle Matyn, Philip Metten, Warre Mulder, Tom Poelmans, Dennis Tyfus, Bart Van Dijck, Ward Van Grimbergen & Benjamin Verdonck op uitnodiging van Christine Clinckx, Johan Pas & Kris Van Dessel.
Participation with THE CLAIM OF A POINT IN BETWEEN TWO LAKES.
De Ekerse putten staan bekend als de perfecte duikplek. 20 meter diep, en goed voorzien van fauna en flora, zijn ze geliefd bij duikclubs in België en Nederland. De putten zijn eigenlijk kunstmatige vijvers. In de jaren 20 van de vorige eeuw werden ze gegraven voor de ophoging van het rangeerstation Antwerpen-Noord. (De lokale mythe wil echter dat ze als waterbevoorrading voor de stoomlocomotieven bedoeld waren.) Het westelijk deel van de grote put ligt op de plaats van het verdwenen polderdorp Wilmarsdonk, dat in de jaren 60 ontruimd werd voor de uitbreiding van de haven. Later werd de site stedelijk recreatiedomein Muisbroek, maar zonder enige infrastructuur die daarop wijst. (Schrijver dezes werd ooit zelfs fiks beboet omdat hij er op een warme zondag aan het pootjebaden was.)
Nogal absurd gelegen in het midden van de Antwerpse haven, tussen Antwerpen en Ekeren, heeft die plek dan ook iets van een no man’s land. Ze valt moeilijk te definiëren omdat ze nogal wat paradoxale eigenschappen bezit. Een site met roots in de industriële revolutie die vandaag een stukje ‘restnatuur’ is, pal temidden van een wereldhaven. Een oase, op een kunstmatige wijze ontstaan en in stand gehouden, geklemd tussen metropool en suburbs. Waterpartijen die niet alleen een biotoop zijn voor paling, snoeken, baarsen en eenden, maar ook voor sportduikers (op youtube vind je zelfs onderwaterfilmpjes). De enthousiaste duikers lieten in de loop van de tijd zoveel ‘objecten’ en ‘kunstwerken’ op de bodem achter, dat er sinds kort een officiële ‘stop’ bestaat voor het plaatsen van kunstwerken in de putten, ‘ongeacht hun artistieke kwaliteit’. De idyllische locatie, bovenop een verdwenen polderdorp, heeft ook een ‘nasty side’; er gaan geruchten over verdronken zwemmers, verrast door het ijskoude water in de steile diepe putten, en in 2010 werd het vijverwater extreem toxisch bevonden door een woekerende giftige variant van blauwalgen. Kortom, dit is een paradijs met weerhaken.
Ekeren, waaraan het domein Muisbroek grenst, heeft overigens al een langere band met Antwerpse kunstenaars: in 1627 kocht Rubens er het Hof van Ursel als buitenverblijf én in de vroege jaren 20 werd het dadaïstische avant-gardemagazine Ca Ira! vanuit Ekeren geredigeerd. Kunstenaars Christine Clinckx en Kris Van Dessel en kunsthistoricus Johan Pas wonen in Ekeren en hebben een ‘band’ met de putten. Ze nodigden een tiental Antwerpse kunstenaars uit om eveneens zich te laten inspireren / irriteren door de tegenstrijdigheden van deze kunstmatig-natuurlijke restruimte. De meeste uitgenodigde kunstenaars zijn goed vertrouwd met de geplogenheden van galerie- en museumtentoonstellingen (‘het Zuid’), maar krijgen hier te maken met enigszins andere condities. Dit is dan ook geen conventionele ‘openluchttentoonstelling’. De bodem van de putten bevat reeds meer dan voldoende beeldhouwwerken. Rond de Put wil deze schemerzone gedurende één weekeinde artistiek activeren via interventies en performances. Kortstondige projecten en acties zullen tijdelijk fungeren als evenveel prikken in dit paradoxale paradijs. Niet meer, maar ook niet minder.
Johan Pas, Ekeren, maart 2012